Start your day with an inspirational Sanskrit Subhashita
आदित्यचन्द्रावनिलोऽनलश्च
द्यौर्भूमिरापो हृदयं यमश्च ।
अहश्च रात्रिश्च उभे च सन्ध्ये
धर्मश्च जानाति नरस्य वृत्तम् ॥
अपि क्रियार्थं सुलभं समित्कुशम्
जलान्यपि स्नानविधिक्षमाणि ते ।
अपि स्वशक्त्या तपसि प्रवर्तसे
शरीरमाद्यं खलु धर्मसाधनम् ॥
जीर्यन्ति जीर्यतः केशाः
दन्ता जीर्यन्ति जीर्यतः ।
चक्षुःश्रोत्रे च जीर्येते
तृष्णैका तु न जीर्यते ॥
तक्षकस्य विषं दन्ते
मक्षिकायाश्च मस्तके ।
वृश्चिकस्य विषं पुच्छे
सर्वाङ्गे दुर्जनस्य च ॥
काकः कृष्णः पिकः कृष्णः
को भेदः पिककाकयोः ।
वसन्तकाले सम्प्राप्ते
काकः काकः पिकः पिकः ॥
अटनेन महारण्ये
सुपन्थाः जायते शनैः ।
वेदाभ्यासात् तथा ज्ञानम्
शनैः पर्वतलङ्घनम् ॥
अतिपरिचयादवज्ञा
सन्ततगमनादनादरो भवति ।
मलये भिल्लपुरन्ध्री
चन्दनतरुकाष्ठमिन्धनं कुरुते ॥
स्वभावो नोपदेशेन
शक्यते कर्तुमन्यथा ।
सुतप्तमपि पानीयम्
पुनर्गच्छति शीतताम् ॥
परोपदेशे पाण्डित्यम्
सर्वेषां सुकरं नृणाम् ।
धर्मे स्वीयमनुष्ठानम्
कस्यचित्तु महात्मनः ॥
अर्थानामर्जने दुःखम्
अर्जितानां च रक्षणे ।
आये दुःखं व्यये दुःखम्
धिगर्थाः कष्टसंश्रयाः ॥
अतिदानाद्बलिर्बद्धो
ह्यतिमानात्सुयोधनः ।
विनष्टो रावणो लौल्यात्
अति सर्वत्र वर्जयेत् ॥
हर्तुर्याति न गोचरं किमपि शं पुष्णाति यत्सर्वदा
ह्यर्थिभ्यः प्रतिपाद्यमानमनिशं प्राप्नोति वृद्धिं पराम् ।
कल्पान्तेष्वपि न प्रयाति निधनं विद्याख्यमन्तर्धनम्
येषां तान् प्रति मानमुज्झत नृपाः कस्तैस्सह स्पर्धते ॥
यथैकेन न हस्तेन
तालिका सम्प्रपद्यते ।
तथोद्यमपरित्यक्तम्
कर्म नोत्पादयेत् फलम् ॥
न शरन्मेघवत्कार्ये
वृथैव घनगर्जितम् ।
परस्यार्थमनर्थं वा
प्रकाशयति नो महान् ॥
किमप्यस्ति स्वभावेन
सुन्दरं वाप्यसुन्दरम् ।
यदेव रोचते यस्मै
भवेत्तत्तस्य सुन्दरम् ॥
मृगा मृगैः सङ्गमनुव्रजन्ति
गावश्च गोभिस्तुरगास्तुरङ्गैः ।
मूर्खाश्च मूर्खैः सुधियः सुधीभिः
समानशीलव्यसनेन सख्यम् ॥
वृक्षांश्छित्वा पशून्हत्वा
कृत्वा रुधिरकर्दमम् ।
यद्येवं गम्यते स्वर्गे
नरके केन गम्यते ॥
दूरस्थाः पर्वताः रम्याः
वेश्या च मुखमण्डने ।
युद्धस्य तु कथा रम्या
त्रीणि रम्याणि दूरतः ॥
आदित्यस्य गतागतैरहरहः संक्षीयते जीवितम्
व्यापारैर्बहुकार्यभारगुरुभिः कालो न विज्ञायते ।
दृष्ट्वा जन्मजराविपत्तिमरणं त्रासश्च नोत्पद्यते
पीत्वा मोहमयीं प्रमादमदिरामुन्मत्तभूतं जगत् ॥
स्वभावसुन्दरं वस्तु न संस्कारमपेक्षते ।
मुक्तारत्नस्य शाणाश्मघर्षणं नोपयुज्यते ॥
व्यसने मित्रपरीक्षा
शूरपरीक्षा रणाङ्गणे भवति ।
विनये भृत्यपरीक्षा
दानपरीक्षा च दुर्भिक्षे ॥
नष्टं मृतमतिक्रान्तम्
नानुशोचन्ति पण्डिताः ।
पण्डितानाञ्च मूर्खाणाम्
विशेषोऽयं यतः स्मृतः ॥
आत्मानमनभिज्ञाय
विवेक्तुं योऽन्यदिच्छति ।
तेन भौतेन किं वाच्यम्
प्रश्नेऽस्मिन् को भवानिति ॥
सर्वे भवन्तु सुखिनः
सर्वे सन्तु निरामयाः ।
सर्वे भद्राणि पश्यन्तु
मा कश्चिद्दुःखभाग्भवेत् ॥
आचार्यात् पादमादत्ते
पादं शिष्यः स्वमेधया ।
पादं सब्रह्मचारिभ्यः
पादं कालक्रमेण च ॥
दृष्टिपूतं न्यसेत्पादम्
वस्त्रपूतं जलं पिबेत् ।
शास्त्रपूतं वदेद्वाक्यम्
मनः पूतं समाचरेत् ॥
प्रियवाक्यप्रदानेन
सर्वे तुष्यन्ति जन्तवः ।
तस्मात्तदेव वक्तव्यम्
वचने का दरिद्रता ॥
संस्कृतं देवभाषास्ति
वेदभाषास्ति संस्कृतम् ।
प्राचीनज्ञानभाषा च
संस्कृतं भद्रमण्डनम् ॥
